Ornithogalum isauricum (İsaura akyıldızı)

Ornithogalum, Kuşkonmazgiller (Asparagaceae) ailesinin popüler cinslerinden biridir. Türkiye Florası’nın 1984 yılında yayımlanan 8. cildinde 23 türü bulunan cinsin, günümüze kadar yeni türlerin de ilave edilmesiyle yarısı ülkemize endemik olmak üzere yaklaşık 60 tür içerir (Uysal, 2012). Ornithogalum türleri, beyaz renkli ve yıldız biçimindeki gösterişli çiçeklerinden dolayı dilimizde ‘Akyıldız’ olarak adlandırılır. İsaura akyıldızı’nın tek yayılış alanı Gündoğmuş ilçesidir.

Toprak altı soğanları yumurtamsı-yuvarlak, 10-25 (-28) x 7-20 (-22) mm boyutlarında, soğancıksızdır. Bitki 2-8 (-10) cm uzunluğunda olup çiçek durumu gövdesi yok veya 5 cm'ye kadar uzar ve yeşilimsi puslu görünümlüdür. Çiçek salkımı hemen hemen toprak seviyesindedir. Yapraklar (8-)10-15(-18) adet, çiçek durumu gövdesinden çok daha uzun, şeritsi-ipliksi, tüysüz, 3-20 x 0,1-0,2 cm boyutlarında, kanallı veya düz yüzeyli, beyaz orta çizgili olup kenarda tamdır. Salkım uzamış yalancı şemsiye (korimboz) ve 8-15(-20) çiçeklidir. Çiçek sapları 3-13(-15) mm uzunluğunda, çiçekli dönemde eğik yükselişli; meyveli dönemde 5-20(-23) mm uzunluğunda, belirgin bir şekilde geriye bükük, tabanda kalınlaşır ve uçlarda yukarı doğru kıvrılır. Brakteler (3)5-27(-30) mm uzunluğunda, bizbiçimli, çiçek saplarına eşit veya daha uzundur. Çiçekler kokusuzdur. Periant segmentleri çiçekli dönemde 6-11(-12) x 1-2 mm boyutlarında; meyveli dönemde 11-18 (-20) x 2-3 (-4) mm boyutlarında, mızraksı şekilli, içte süt beyazı, dış kısımda beyaz olup yeşil şeritlidir. Anterler 1-2 mm, filament 5-8 mm uzunluğunfa, mızraksı, kanatlı veya dişli değildir. Yumurtalık 2-4 x 1,5-2 (-2,5) mm boyutlarında, yumurtamsı-eliptik şekilli ve yeşildir. Stilüs 2,5-5 mm uzunluğunda, beyaz, yumurtalığa eşit veya daha uzundur. Kapsül 3-6 (-7) x (2-) 3,5-5 mm boyutlarında, yumurtamsı-yarı küresel şekilli, ± dik duruşlu ve dar kanatlıdır. Tohumlar çok sayıda, siyah, 1-2 x 0,75-1,5 mm boyutlarında, yarı küremsi, dalgalı duvarlı ve ağsı yapılıdır.